ΙΝΟΜΥΩΜΑΤΑ

Τι είναι τα ινομυώματα;
Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι της μήτρας. Εντοπίζονται αποκλειστικά στη μήτρα και δεν αφορούν σε κανένα άλλο όργανο. Υπάρχει ένα πολύ μικρό ποσοστό εξαλλαγής σε κακοήθεια, που, σύμφωνα με τις έρευνες, ανέρχεται σε 0,5%.
Τι προκαλεί τα ινομυώματα;
Το αίτιο της ανάπτυξης των ινομυωμάτων είναι μέχρι σήμερα άγνωστο. Πάντως έχει αποδειχθεί ότι η ανάπτυξή τους σχετίζεται με τα επίπεδα των οιστρογόνων που κυκλοφορούν στο αίμα της ασθενούς. Έτσι, σπάνια αναπτύσσονται πριν από την ηλικία των 20 ετών, ενώ το μέγεθός τους μειώνεται μετά την εμμηνόπαυση. Αυτός είναι και ο λόγος που διογκώνονται κατά την εγκυμοσύνη ή με τη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών. Τα ινομυώματα μπορεί να είναι πολύ μικρά σε μέγεθος, αλλά υπάρχει και η πιθανότητα να διογκωθούν. Είναι ο πιο κοινός καλοήθης όγκος που παρατηρείται στην περιοχή της πυέλου.
Πώς μπορώ να καταλάβω αν έχω ινομυώματα και ποιες επιπλοκές μπορεί να έχουν;
Τα συμπτώματα που προκαλούν τα ινομυώματα περιλαμβάνουν το αίσθημα ότι το στομάχι είναι γεμάτο και προκαλεί πίεση στην περιοχή της κοιλιάς. Επίσης, όταν η γυναίκα είναι σε αναπαραγωγική ηλικία, μπορεί να παρουσιάζει μεγάλη αιμορραγία κατά την έμμηνο ρύση που πολλές φορές περιέχει θρόμβους αίματος. Σε μερικές περιπτώσεις, τα ινομυώματα γίνονται τόσο μεγάλα που εμποδίζουν τη φυσιολογική σύλληψη και κύηση.
Πώς γίνεται η διάγνωση των ινομυωμάτων;
Πολλές φορές είναι αρκετή η γυναικολογική εξέταση από έναν ειδικό γυναικολόγο. Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης πρέπει να γίνεται υπερηχογράφημα της πυέλου, ενώ σπανιότερα μπορεί να χρειαστεί διαγνωστική επέμβαση, ειδικά αν υπάρχει η υποψία για την παρουσία κακοήθων όγκων.
Τι πρέπει να κάνω εάν έχω ινομυώματα;
Οι μέθοδοι αντιμετώπισης των ινομυωμάτων εξαρτώνται κατά πολύ από την ηλικία της γυναίκας και την επιθυμία της να κάνει παιδιά, το μέγεθός τους καθώς και από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, που δεν εμφανίζουν ενοχλήσεις και τα ινομυώματα είναι μικρά σε μέγεθος, είναι αρκετή η παρακολούθησή τους με τη βοήθεια τακτικών υπερηχογραφημάτων. Σε πολλές περιπτώσεις η ορμονική θεραπεία με ειδικά σκευάσματα μπορεί να τα μειώσει σε μέγεθος. Τέλος, σε άλλες περιπτώσεις, στις οποίες τα ινομυώματα προκαλούν μεγάλη αιμορραγία κατά την έμμηνο ρύση ή πόνο, προτείνεται η αφαίρεσή τους με χειρουργική επέμβαση.
Πόσο συχνά συνυπάρχει το ινομύωμα με εγκυμοσύνη;
Συνύπαρξη ινομυώματος και εγκυμοσύνης αναφέρεται σε ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 2 έως 6%.
Σε ποιες ηλικίες συνήθως εμφανίζονται;
Εμφανίζονται κατά προτίμηση σε πρωτότοκους οι οποίες είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 30 ετών.
Είναι εύκολη η διάγνωσή τους και πώς γίνεται;
Αν τα ινομυώματα ήταν γνωστά πριν από την εγκυμοσύνη, τότε η διάγνωσή τους είναι εύκολη. Αν όμως δεν ήταν γνωστά, τότε η διάγνωση θα γίνει καταρχήν με την αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση, στην οποία θα διαπιστώσουμε ότι η μήτρα είναι μεγαλύτερη του φυσιολογικού, ασύμμετρη και σκληρότερη, και με το υπερηχογράφημα -το οποίο πρέπει πάντα να έπεται της γυναικολογικής εξέτασης- είναι δυνατή η εντόπισή τους και η μέτρηση του μεγέθους τους.
Υπάρχει επίδραση της εγκυμοσύνης στο ινομύωμα ή του ινομυώματος στην εγκυμοσύνη;
Τα ινομυώματα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μαλακώνουν και μεγαλώνουν, και έτσι ινομυώματα που ήταν μικρά και αδιάγνωστα μπορεί τώρα να διαγνωστούν. Επίσης, μπορεί να ψηλαφώνται ψηλότερα λόγω αύξησης του μεγέθους της μήτρας. Μία επιπλοκή την οποία μπορεί να παρουσιάσουν τα ινομυώματα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι η εκφύλιση και η φλεγμονή. Αυτή η κατάσταση -ευτυχώς, είναι σπάνια- μπορεί να διαγνωστεί, διότι προκαλεί πόνο, πυρετό, ναυτία, εμετό, ταχυσφυγμία, περιτοναϊκό ερεθισμό και σύσπαση των κοιλιακών τοιχωμάτων. Σπάνια, είναι δυνατόν να συστραφούν γύρω από το μίσχο τους ή να επηρεάσουν άλλα γειτονικά όργανα, όπως τους ουρητήρες ή τα έντερα. Πολλές φορές, εμποδίζουν τη σύλληψη από μηχανικά αίτια. Είναι δυνατόν να επηρεάζουν τη φυσιολογική διαβατότητα του τραχήλου της μήτρας ή των σαλπίγγων. Από επηρεασμό της καλής διατροφής του ενδομητρίου ή παραμόρφωση της ενδομητρικής κοιλότητας μπορεί να προκληθεί αυτόματη έκτρωση, πρώιμος ή πρόωρος τοκετός. Όχι πολύ συχνά, είναι πιθανόν να έχουμε παθολογική εμφύτευση του πλακούντα και αιμορραγίες ή να μην μπορεί η μήτρα να συσπαστεί, με αποτέλεσμα ατονία της μήτρας και μεγάλη αιμορραγία μετά τον τοκετό. Είναι δυνατόν, επίσης, να ευθύνονται για χαμηλή πρόσφυση του πλακούντα, με αυξημένες πιθανότητες πάλι για αιμορραγίες και ειδικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συχνά, εμποδίζουν τη "σωστή" θέση του εμβρύου μέσα στη μήτρα, με αποτέλεσμα αυξημένη συχνότητα ανώμαλων σχημάτων και προβολών, π.χ. λοξό σχήμα, κάθετο ισχιακό, εγκάρσιο κ.λπ. Πρόβλημα από την παρουσία ινομυωμάτων ενδέχεται να εμφανιστεί και στη διάρκεια του τοκετού, είτε λόγω εντόπισης και μεγέθους είτε λόγω ελαττωματικής δυνατότητας σύσπασης του μυομητρίου. Στην πρώτη περίπτωση, αν το ή τα ινομυώματα είναι μεγάλα και εντοπίζονται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας, μπορεί ο φυσιολογικός τοκετός να είναι ανέφικτος. Στη δεύτερη, μπορεί να έχουμε ως επακόλουθο μεγάλη αιμορραγία μετά τον τοκετό, με όλες τις πιθανές δυσάρεστες συνέπειες. Στη διάρκεια της λοχείας οι λεχώνες παθαίνουν συχνότερα θρομβοεμβολικά επεισόδια.
Πώς αντιμετωπίζονται;
Στην περίπτωση που δυσκολεύουν τη σύλληψη ή δημιουργούν καθ΄ έξη αποβολές, επιβάλλεται η εκπυρήνισή τους, ώστε να διευκολύνουμε μελλοντική σύλληψη ή εγκυμοσύνη. Γενικά, όμως, είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί στη χειρουργική αντιμετώπιση, γιατί είναι δυνατόν να εξελιχθεί ομαλά η εγκυμοσύνη, ακόμα και όταν υπάρχουν πολλά ή και μεγάλα ινομυώματα. Σε περίπτωση εκφύλισης και φλεγμονής, προτιμάμε τη συντηρητική αντιμετώπιση με ανάπαυση και προληπτική αντιβίωση. Ανά τριήμερο περίπου παρακολουθούμε τα ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια και τη CPR για την εκτίμηση της πορείας της φλεγμονής. Αν το ινομύωμα εντοπίζεται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας και ο κολπικός τοκετός είναι ανέφικτος, καταφεύγουμε στην καισαρική τομή. Αν στη διάρκεια της καισαρικής τομής διαπιστώσουμε ότι το ινομύωμα βρίσκεται κοντά στην τομή της μήτρας, μπορούμε να το εκπυρηνίσουμε (αφαιρέσουμε). Σε περίπτωση που υπάρξει μεγάλη αιμορραγία από αδυναμία σύσπασης της μήτρας ή από παθολογική εμφύτευση του πλακούντα, τότε ακολουθεί μαιευτική ολική υστερεκτομή, δηλαδή αφαιρούμε τη μήτρα και, φυσικά, μαζί τα ινομυώματα. Στη λεχωίδα συστήνουμε να εγερθεί γρηγορότερα, ώστε να αποφύγουμε κατά το δυνατόν θρομβώσεις και θρομβοεμβολικά επεισόδια.