ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΠΩΣ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΗ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ . ΠΩΣ Η ΣΧΕΣΗ ΓΟΝΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΑ ΚΑΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ. ΙΣΩΣ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΟΔΗΓΟ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΕΜΑΣ ΠΟΥ ΑΚΟΜΗ ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΑΝΟΙΧΤΕΙ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΦΕΡΑΝ ΣΤΗ ΖΩΗ.
«Αυτή εδώ είναι η ιστορία του πώς έμαθα και πώς δέχτηκα ότι η κόρη μου είναι λεσβία. Τη δημοσιεύω εδώ με την ελπίδα ότι
1) θα βοηθήσει κι άλλους γονείς να δεχτούν την διαφορετική σεξουαλικότητα των παιδιών τους,
2) θα βοηθήσει νέες λεσβίες και γκέη να καταλάβουν τις αντιδράσεις των γονιών τους όταν μαθαίνουν ότι το παιδί τους είναι ομοφυλόφιλο και
3) οι γκέη και οι λεσβίες που τώρα μόλις δέχονται και μιλούν για τη σεξουαλική τους ταυτότητα θα το χρησιμοποιήσουν σαν αφορμή για να ανοίξουν την κουβέντα με τους γονείς τους, σαν ένα εναλλακτικό τρόπο να πουν "Είμαι ομοφυλόφιλη/ος και έχω τρομερή ανάγκη να με καταλάβεις." Είναι αρκετά μεγάλο κείμενο. Παρακαλώ μη διστάσετε να το τυπώσετε για να το διαβάσετε άνετα ή για να το δώσετε να το διαβάσουν άλλοι αν νομίζετε ότι θα τους βοηθήσει να καταλάβουν καλύτερα.

Είμαι η μαμά μιας λεσβίας

Η Μάρση έρχεται στο δωμάτιό μου με αποφασισμένο ύφος και κάθεται άνετα στα κατoπόδαρα του κρεβατιού, ακουμπώντας στο ξύλο. Είναι δέκα και μισή το βράδυ, το σπίτι είναι σιωπηλό κι η γειτονιά έχει την ησυχία της νύχτας. Το μικρό φως του πορτατίφ φωτίζει ζεστά το δωμάτιο. Οι βαριές κουρτίνες στο παράθυρο μας προστατεύουν από το κρύο του Φλεβάρη. Τα μικροπράγματα πάνω στην τουαλέτα λένε την ιστορία της ζωής μου: φυτά, αρχαιολογικά αντίγραφα, απολιθώματα, ένα μπωλ που έφτιαξε η Μάρση πριν από χρόνια σε ένα μάθημα κεραμικής, ένα παπιε-μασιέ που έφτιαξε η άλλη κόρη μου, η Τάνια, μια οικογενειακή φωτογραφία τραβηγμένη το Πάσχα πριν τρία χρόνια. Εδώ είναι η φωλιά μου, όπου ξεφεύγω από τα καθημερινά για να χαλαρώσω και να κοιμηθώ. Τα παιδιά μου ξέρουν ότι αν θέλουν την αποκλειστική προσοχή μου, αυτή είναι η ώρα και ο τόπος που θα τη βρουν.
Βάζω στην άκρη τη σκηνή του φόνου στο βιβλίο που διάβαζα, καθώς η Μάρση αρχίζει να λέει τα δικά της: για τους φίλους, τη δουλειά, τα ρούχα, "Τί λες, να κουρευτώ?" Δεν χρειάζεται να κάνω καμιά ιδιαίτερη προσπάθεια σ' αυτές τις "συζητήσεις", μιλάει συνέχεια εκείνη, ασταμάτητα, πετώντας από το ένα θέμα στο άλλο, όχι ακριβώς νευρικά, αλλά σχεδόν. Οι κουβέντες αυτές έχουν γίνει συνήθεια, δυο-τρία βράδια κάθε βδομάδα εδώ και αρκετές βδομάδες.
Και η κουβέντα όλο και έρχεται στις καινούριες φίλες της που είναι λεσβίες. Δείχνει ενθουσιασμένη με αυτές τις γυναίκες, γοητευμένη με την εξυπνάδα τους, την ευαισθησία τους, την ειλικρίνειά τους, τη δημιουργικότητά τους, τη ζεστασιά τους, το κουράγιο τους να τολμούν να είναι ο εαυτός τους. Είναι γεμάτη θαυμασμό γι αυτές. Καθώς μιλάει ασταμάτητα, αρχίζω να εκνευρίζομαι, και το αποδίδω στο ότι είναι αργά και χρειάζομαι να κοιμηθώ - απόψε αν δεν σε πειράζει. Και κατά κάποιο τρόπο, ο εκνευρισμός μου μεταφέρεται στις γυναίκες αυτές: γιατί δεν βρίσκει κάποιους νορμάλ ανθρώπους να θαυμάζει, γιατί δεν την αφήνουν ήσυχη?
Μερικές φορές η Μάρση το γυρνάει σε φιλοσοφίες: τί σημασία έχει το ποιον αγαπάμε, αν αγαπάμε ειλικρινά? Ακόμα και το ευαγγέλιο εκτιμάει τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις. Και το ήξερα ότι υπάρχουν ομοφυλόφιλα ζώα? Κι εκνευρίζομαι όλο και περισσότερο - υπάρχουν κι άλλα θέματα συζήτησης στον κόσμο, κι αν δεν θέλεις να τα συζητήσεις, άφησέ με τουλάχιστο να κοιμηθώ.
Μερικές φορές η Μάρση αναφέρει παλιότερες ιστορίες για κορίτσια ή γυναίκες με τις οποίες ήταν πολύ φίλη ή για τις οποίες ενδιαφερόταν πολύ. Φτάνει να πει ότι καμιά φορά αναρωτιόταν μήπως είναι λεσβία. Και, φυσικά, την καθησυχάζω ότι είναι ανόητο να έχει τέτοιες ανησυχίες: πάντα είχε ένα σωρό αγόρια, και πρόσφατα έμεινε με ένα αγόρι για αρκετούς μήνες, για όνομα του θεού. 'Oταν ο εκνευρισμός μου και η ανυπομονησία μου φτάσουν κάποιο επίπεδο, η Μάρση φεύγει από το δωμάτιο κι εγώ στριφογυρίζω λίγο πριν κοιμηθώ.
Μερικές φορές στις κουβέντες αυτές όταν το θέμα είναι η ομοφυλοφιλία, η Μάρση μου λέει καμιά δυσάρεστη ιστορία για κάποια φίλη που απολύθηκε από τη δουλειά της, ή που ήταν θύμα ομοφοβικής επίθεσης. 'Oταν εκφράζω την ανησυχία μου για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ομοφυλόφιλοι στην κοινωνία, για το πώς αυτός ο τρόπος ζωής τους αναγκάζει να ζουν διπλές ζωές, να κρατούν μυστικά, να λένε ψέματα και για όλη την πίεση που δημιουργούν αυτές οι συμπεριφορές, η Μάρση με διαβεβαιώνει ότι οι φίλες της είναι, γενικά, πολύ ευτυχισμένες με τον τρόπο που ζουν.
Μερικές φορές μετά από τις κουβέντες αυτές λέω στο Τζακ, τον άνδρα μου: "Μου φαίνεται ότι η Μάρση νομίζει ότι είναι λεσβία. " "Αντε πάλι," απαντά αυτός. "Πάντα πρέπει να δοκιμάζει κάτι διαφορετικό." "Aλλη μια φάση," συμφωνώ.
Στρίβοντας ενα διάδρομο στο παντωπωλείο, σχεδόν πέφτω πάνω στην Κόνι, μια φίλη που δεν έχω δει πολύ καιρό. Πώς είναι η οικογένεια; Δουλεύεις ακόμα στη σχολή; Πήγε καλά η παράσταση του Ντέιβιντ στο Ντένβερ; Τί φτιάχνει η Μάρση; Τελευταία νομίζει ότι είναι λεσβία." "Μην ανησυχείς," λέει η Κόνι, "μια φίλη μου ήταν λεσβία για δυο χρόνια - μέχρι που εμφανίστηκε κάποιος με ένα διαμάντι τρία καράτια." Και κρεμιέμαι από αυτή την ιστορία για μήνες.
Μου τηλεφωνεί η 'Ανν, μια άλλη φίλη. 'Εχουμε απομακρυνθεί και δεν έχουμε μιλήσει για αρκετό καιρό. "Τι γίνεται?" ρωτάει. Η δουλειά μου, η τελευταία δικαστική υπόθεση του Τζακ, το σπίτι, μια αρχαιολογική ανασκαφή που σχεδιάζω, η σχολική εκδρομή της Τάνιας στη Γαλλία και, σαρκαστικά: η Μάρση είναι λεσβία τώρα. "Τί! Δεν θα σ' αφήσει ποτέ να ηρεμήσεις?" "Μην ανησυχείς," απαντώ, "είναι απλά μια από τις φάσεις της.."
Τα νέα στην τηλεόραση δείχνουν μια "τελετή γάμου" στην Ουάσιγκτον, όπου εκατοντάδες ζευγάρια λεσβιών και ομοφυλόφιλων ανταλλάσσουν γαμήλιους όρκους. Το παρακολουθούμε με τον Τζακ και συζητάμε τις νομικές απόψεις, τα θετικά και τα αρνητικά του να απαγορεύεται στα ομοφυλόφιλα ζευγάρια να παντρεύονται, να έχουν κοινή περιουσία, να υιοθετούν παιδιά, να είναι οι δικαιούχοι της ασφάλειας ζωής & υγείας του συντρόφου τους. Αλλά το θέμα είναι μακριά για μας, είναι θεωρητικό, δεν μας αγγίζει. Γιατί στο κάτω-κάτω αφορά ομοφυλόφιλους, ανθρώπους με τους οποίους δεν έχουμε καμιά άμεση επαφή.
Είναι Σάββατο, μια υπέροχη μέρα στα τέλη της 'Ανοιξης. Θέλω να βγω από το σπίτι, να κατέβω στο κέντρο, να περπατήσω στο ανοιχτό εμπορικό κέντρο και να δω κόσμο. Η Μάρση δουλεύει στο ντελικατέσεν κι είναι η ώρα που έχει διάλειμμα. Ας πιούμε ένα καφέ έξω. Καθόμαστε εκεί κι απολαμβάνουμε την υπόσχεση του καλοκαιριού και την ποικιλία των ανθρώπων που ζουν σ' αυτή τη μικρή ζωντανή πόλη. Και μιλάμε, κι η κουβέντα έρχεται σε μια από τις φίλες της που νομίζει ότι είναι λεσβία, αλλά δεν είναι και τόσο σίγουρη. Τουλάχιστο αμφισβητεί τη σεξουαλική της ταυτότητα. "Νομίζω," λέω κοιτώντας τη Μάρση κατάματα, "ότι κι εσύ αμφισβητείς τη σεξουαλική σου ταυτότητα." Μένει με ανοιχτό το στόμα. "Νομίζω ότι έχω περάσει το στάδιο της αμφισβήτησης," λέει ήρεμα. Σηκώνομαι και φεύγω.
Μάλλον ήταν το τελευταίο πράγμα στον κόσμο που περίμενα να ακούσω από την κόρη μου ήταν να μου πει ότι είναι λεσβία. Η Μάρση είναι ψηλή, λεπτή, πολύ θηλυκή γυναίκα, με μακριά σπαστά ξανθά μαλλιά. Το μέηκαπ και το προσεγμένο ντύσιμο είναι πολύ σημαντικά γι αυτήν, είχε αγόρια από την τρίτη γυμνασίου, όταν ήρθε σπίτι μια μέρα και ανακοίνωσε ότι ήταν ερωτευμένη. Δεν μοιάζει σε τίποτα με την ιδέα που είχα για τις λεσβίες (dykes).
Η εμπειρία μου με τους ομοφυλόφιλους ήταν πολύ περιορισμένη μέχρι τη στιγμή που, ξαφνικά, βρέθηκα να είμαι η μητέρα μιας ομοφυλόφιλης. Υπήρχαν δυο ζευγάρια γεροντοκόρες που ζούσαν στη γειτονιά μου στο προάστιο της Βοστόνης όπου μεγάλωσα, αλλά ποτέ δεν μιλούσε κανείς για αυτές. Οι γονείς μου δεν μιλούσαν για "αλλιώτικους" ή για "τοιούτους" ("queers" & "homos"). Νομίζω ότι θυμάμαι τον πατέρα μου να περιγράφει κάποιους άνδρες σαν "πολύ ανάλαφρους" ("light as feather", αλλά δεν είχα ιδέα για τί πράγμα μιλούσε. Πρέπει να γινόντουσαν κάποιες κουβέντες μεταξύ των συμμαθητών μου στο γυμνάσιο, αλλά, και πάλι, δεν τις θυμάμαι. Και σίγουρα δεν υπήρχαν τωκ-σόου, ούτε ταινίες, ούτε άρθρα περιοδικών ούτε ειδήσεις για ομοφυλόφιλους. Το θέμα ήταν ταμπού. Οι περισσότεροι φερόντουσαν σαν να μην υπήρχαν "τέτοιοι άνθρωποι".
Θυμάμαι μια αναφορά στην ομοφυλοφιλία στα νειάτα μου. Οι φίλοι μου είπαν για έναν άνδρα που ήξερα εξ όψεος: ο Μάρτυ πρέπει να ήταν 120 κιλά, είχε πάντα ένα δυσάρεστο σαρκαστικό ύφος και ήταν άξεστος. Αλλά οδηγούσε πάντα το τελευταίο μοντέλο του πιο κομψού σπορ αυτοκινήτου που υπήρχε στην αγορά κι έλεγαν ότι χρησιμοποιούσε το αυτοκίνητο για να ψαρεύει έφηβους και να τους γλεντάει. Αηδία!
Ακόμα κι ανάμεσα στις φίλες μου στο κολέγιο γίνονταν ελάχιστες συζητήσεις και δεν ξέραμε σχεδόν τίποτα για την ομοφυλοφιλία. Μια ή δυο από τις πιο πονηρεμένες κοπέλες στην εστία μιλούσαν λίγο γι αυτό το θέμα, αλλά πάντα με το ύφος του ότι ήταν "διαστροφή" και "αφύσικο". Οι περισσότερες δεν θέλαμε να το συζητάμε, μας ξένιζε πολύ, ήταν αλλόκοτο, πολύ μακριά από ότι μπορούσαμε να φανταστούμε.
Στο πρώτο μου έτος στο κολέγιο όμως είχα διαβάσει ένα βιβλίο όπου ο συγγραφέας επέμενε ότι σύμφωνα με την έρευνά του ένας στους δέκα Αμερικανούς ήταν ομοφυλόφιλος. Αποκλείεται. Αυτός ο τύπος πρέπει να ήταν τρελός! Όλα αυτά τα αγόρια στο σχολείο κι όλοι οι φίλοι μου κι οι πατεράδες όλων των φίλων μου. Αν το δέκα της εκατό της χώρας ήταν ομοφυλόφιλοι, πού κρυβόντουσαν? Δεν μίλησα πολύ για το βιβλίο με τους φίλους στο κολέγιο, όπως είπα ήταν πολύ αμήχανη η σχετική κουβέντα. Αλλά το είπα στη μαμά μου την επόμενη φορά που πήγα σπίτι (στο κάτω-κάτω ήμουνα πια μια κοσμογυρισμένη φοιτήτρια κολεγίου, κι ήξερα από αυτά). Δεν δέχτηκε ούτε να το συζητήσει, μόνο απέρριψε αμέσως την ιδέα ως γελοία.
Καθώς μεγάλωνα, το θέμα της ομοφυλοφιλίας ακουγόταν περισσότερο. Ακόμα δεν γνώριζα κανέναν ομοφυλόφιλο. 'Ετσι κι αλλιώς ήταν "φρικιά", "αφύσικοι", "περίεργοι", "άρρωστοι" - δεν ήταν οι άνθρωποι που με ενδιέφεραν. Ακόμα κι η ιδέα του να κάνεις έρωτα σε κάποιο άτομο του ίδιου φύλου φαινόταν τόσο εξωγήινη, που δεν ήθελα ούτε να το σκεφτώ. Αλλά με τα χρόνια, και με την τριβή με ομοφυλόφιλους ανθρώπους και θέματα - από περιοδικά, άρθρα, τηλεοπτικές εκπομπές και ταινίες- αυξήθηκε η αποδοχή μου. Αρχισα να καταλαβαίνω το κυνηγητό που αντιμετώπιζαν οι ομοφυλόφιλοι και ξύπνησε η αίσθηση της δικαιοσύνης μέσα μου: ήταν άδικο να τους φέρονται τόσο άσχημα - εφόσον κοιτούσαν τη δουλειά τους και δεν παρέσυραν ανυποψίαστα παιδιά. Είχαν το δικαίωμα να ζουν όπως θέλουν - αρκεί να μην με ανάγκαζαν να το βλέπω. Μπορεί και να μην ήταν όλοι τόσο "περίεργοι" - αλλά μην μου τους τρίβετε και στη μούρη.
Δεν είμαι σίγουρη πότε ακριβώς έμαθα για πρώτη φορά ότι κάποιος γνωστός μου ήταν ομοφυλόφιλος. Σίγουρα κανείς δεν μου "αποκαλύφθηκε" μέχρι πριν από λίγα χρόνια. Εάν νόμιζα ότι κάποιος ήταν ομοφυλόφιλος, ήταν μόνο επειδή το μάντευα από τις στερεότυπες εικόνες που είχα, όχι από καμιά αληθινή γνώση. Οταν αναρωτήθηκα αν ήξερα ομοφυλόφιλους, οι ηλικιωμένοι που δεν είχαν παντρευτεί ποτέ ήταν ύποπτοι, όπως και οι νεώτεροι που δεν έβγαιναν "ραντεβού". 'Οχι ότι προβληματίστηκα και πολύ, έτσι κι αλλιώς υπήρχαν κι άλλα θέματα για προβληματισμό: το Βιετνάμ, ο Νίξον και το Γουώτερ-γκέητ, οι δολοφονίες των Κένεντυ και του Κινγκ, ο πελάτης που ήθελε μια ολοσέλιδη διαφήμιση στην εφημερίδα την επόμενη βδομάδα, ίσως θα μαγειρέψω ψάρι για δείπνο απόψε. Τα περισσότερα από αυτά ήταν πολύ λιγότερο κουραστικά να τα σκέφτομαι από το θέμα της ομοφυλοφιλίας.
'Ενα από τα αγαπημένα μου τηλεοπτικά προγράμματα είναι εκείνο το επεισόδιο του "Ολη η οικογένεια" (All in the Family), όπου ένας ψηλός σωματώδης εργάτης κάνει κόντρα στο χέρι με τον Archie Bunker στην παμπ της γειτονιάς τους. Ο Archie γυρνάει την κουβέντα σε "εκείνους τους τέτοιους" (εννοώντας τους ομοφυλόφιλους) και κάνει ένα προσβλητικό σχόλιο. Ο εργάτης του λέει ότι είναι ένας "από τους τέτοιους". Είδα την πρώτη προβολή εκείνου του επεισοδίου, και τουλάχιστον τρεις με τέσσερεις επαναλήψεις. Κάθε φορά που το βλέπω, απολαμβάνω το "μπάαααα" της άρνησης του Archie, στην έκφραση στο πρόσωπό του, καθώς αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι κρατάει το χέρι ενός από τους "περίεργους", καθώς η σκηνή σβήνει χωρίς κανένα ήχο. Ναι! Αυτή είναι θεία δίκη, αυτός είναι ο σωστός τρόπος για να μάθει την πραγματικότητα ένας τόσο προκατειλημμένος, υποκριτικός, στενόμυαλος, ξεροκέφαλος τύπος. Αλλά μήπως κι εγώ δεν ήμουνα σαν τον Archie?
Μετά από μια ολόκληρη ζωή να ακούω από παντού ότι η ομοφυλοφιλία ήταν "διαστροφή", "αλλόκοτη", "αφύσικη", "αρρωστημένη", αντίθετη σε όλα όσα παράγγειλε ο θεός ή κι οποιοσδήποτε άλλος, είχα πολύ συγκεκριμένη άποψη, είχα φάει αρκετή πλύση εγκεφάλου ώστε να μην μπορώ ποτέ να αποδεχτώ την ιδέα -ειλικρινά και στο μεδούλι μου- ? Στα 48 μου ήταν γραφτό μου να μάθω.
Η Μάρση λέει ότι ήταν το χειμώνα που ήταν στο δεύτερο έτος στο κολέγιο, που τελικά αποδέχτηκε αυτό που απωθούσε για χρόνια: την άρεσαν περισσότερο οι γυναίκες από τους άνδρες. Είχε ερωτευτεί ένα κορίτσι στην πρώτη γυμνασίου, αλλά πίστευε ότι ήταν μια φάση της εφηβείας, ένα προσωρινό στάδιο της διαδικασίας προς την ενηλικίωση. Στα δεκατρία της, η εμπειρία της κι η γνώση της για τους ομοφυλόφιλους ήταν αμελητέα. Στο λύκειο, κι ειδικά μια χρονιά που ήταν σε οικοτροφείο, είχε ιστοριούλες με άλλα κορίτσια. Αργότερα, έλεγε στις συμμαθήτριές της, με ένα τρόπο που κέρδιζε την προσοχή, ότι ένοιωθε πράγματα για γυναίκες, αλλά αυτά τα αισθήματα τα απωθούσε μέσα στην επανάστασή της, "δεν είναι ο αληθινός μου εαυτός". Αυτή την εποχή έβγαινε με αγόρια και μετά την τελευταία χρονιά στο λύκειο, έμεινε με το τότε αγόρι της.
Το φθινόπωρο της δεύτερης χρονιάς της στο κολέγιο, η Μάρση ερωτεύτηκε μια καθηγήτρια. Μέχρι τότε περνούσε τέτοιες φάσεις αφοσίωσης ως θαυμασμό, είχε ανάγκη για προσωπικούς ήρωες, είχε την ανάγκη να μοιάσει σε κάποια γυναίκα που θαύμαζε. Τώρα κατάλαβαινε ότι τα αισθήματά της ήταν κάτι παραπάνω από ένα απλό τσιμπηματάκι, παραπάνω από θαυμασμός, παραπάνω από λατρεία μιας προσωπικής ηρωίδας. Με την ανάμιξή της σε μια γυναικεία ομάδα στο πανεπιστήμιο, γνώρισε και άλλες που ήταν λεσβίες και δεν κρυβόντουσαν ή που ψαχνόντουσαν (σχετικά με τη σεξουαλικότητά τους) κι είχε την ευκαιρία να μιλήσει μαζί τους και να καταλάβει καλύτερα ποιες ήταν και τί ήταν. Τελικά κατάλαβε και ποια είναι και η ίδια.
Τα εφηβικά χρόνια της Μάρση ήταν θυελλώδη. Επαναστατούσε που ήταν η κόρη ενός διάσημου. Επαναστατούσε που περιμέναμε από αυτήν να είναι ώριμη και υπεύθυνη, επειδή ήταν το μεγαλύτερο παιδί μας. Επαναστατούσε προς τη μικρότερη αδελφή της, προς τους γονείς, προς την κοινωνία γενικότερα. Είχε δοκιμάσει αλκοόλ και ναρκωτικά, είχε φύγει από το σπίτι, είχε προβλήματα στο σχολείο. Και ποτέ δεν ήξερε γιατί. Τώρα λέει ότι ούτε που ξέρει ποια ήταν τότε. Αλλά αυτό που ξέρει είναι ότι από τη στιγμή που αποδέχτηκε τη σεξουαλικότητά της, άρχισε να μην είναι πια συνέχεια θυμωμένη με όλους και με όλα, και ότι "από τη στιγμή που αποδέχτηκα τον εαυτό μου άρχισα να ζω αληθινά".
Οι περισσότεροι νέοι άνθρωποι που είναι ομοφυλόφιλοι ανησυχούν ότι αν αποκαλυφτούν θα χάσουν την αγάπη των γονιών και της οικογένειας τους. Η Μάρση ανησυχούσε για την αντίδραση της αδελφής της, γιατί η Τάνια ήταν τόσο μικρή σε ηλικία κι ίσως θα δυσκολευόταν να καταλάβει. (Τελικά η Τάνια έγινε σύντομα η πιο φλογερή και εκφραστική υποστηρίκτρια της αδελφής της και όλων των ομοφυλόφιλων.) Επειδή η Μάρση δεν είχε ακούσει ποτέ τον πατέρα της ούτε εμένα να λέμε τίποτα αρνητικό για τους γκέη, δεν φοβόταν ότι δεν θα την αγαπάμε πια. Αλλά ανησυχούσε μήπως η σχέση μεταξύ μας, που είχε μόλις ηρεμήσει από την εποχή των επαναστάσεών της, θα κλονιζόταν και πάλι. 'Ετσι, αντί να μας το πει ευθέως, αποφάσισε να μας δοκιμάσει πρώτα. 'Οταν ήταν έτοιμη να μας το πει, δεν μπορούσε να μας το πετάξει στη μούρη. Προτίμησε να αρχίσει τους υπαινιγμούς. Αυτό ήταν όλες εκείνες οι κουβέντες που μου έκανε αργά τη νύχτα. Εκ των υστέρων καταλαβαίνει ότι προσπαθούσε να με αναγκάσει να την ρωτήσω αν είναι λεσβία, να την γλυτώσω από το να το πει μόνη της.
Εκείνη την όμορφη ανοιξιάτικη μέρα που τελικά το κατάλαβα και μου επιβεβαίωσε ότι είναι ομοφυλόφιλη, ανακουφίστηκε, αλλά ακόμα δεν ήξερε τί να περιμένει.
Κοιτώντας πίσω, βλέπω πόσο έντονα αρνιόμουνα αυτό που προσπαθούσε να μου πει η Μάρση και για πόσο πολύ καιρό. Σε όλες εκείνες τις κουβέντες, έπειθα τον εαυτό μου ότι μιλούσε για άλλους. 'Οταν μου το είπε, ακόμα κρατιόμουνα από την ελπίδα ότι ήταν μια φάση. Για λίγο καιρό είχα πείσει τον εαυτό μου ότι όπου νά 'ναι θα εμφανιστεί με κάποιο καινούριο αγόρι. Κολλούσα σε ιστορίες που μου έλεγαν οι φίλοι για ανθρώπους που νόμιζαν ότι ήταν ομοφυλόφιλοι, αλλά τελικά δεν ήταν. 'Οταν μου πρότεινε αν ήθελα να διαβάσω βιβλία γραμμένα από και για γονείς ομοφυλόφιλων, κλώτσησα "Δεν χρειάζομαι να διαβάσω τίποτα. 'Εχω περάσει αρκετά στη ζωή μου, θα το αντιμετωπίσω κι αυτό."
'Ενα κομμάτι της απροθυμίας μου να αποδεχτώ ότι η Μάρση είναι ομοφυλόφιλη οφειλόταν στην έγνοια μου για το πώς φέρεται στους ομοφυλόφιλους η κοινωνία μας. 'Οπως όλοι οι γονείς ήθελα να είναι ευτυχισμένη, να καταφέρει οτιδήποτε χρειάζεται για να βρει το δρόμο της και να πραγματοποιήσει τα όνειρά της, κι ο δρόμος της να είναι όσο γίνεται πιο εύκολος. Φανταζόμουνα τη ζωή της σα λεσβία, να πρέπει διαρκώς να κρύβει τον αληθινό της εαυτό, να αναγκάζεται να λέει ψέματα ή, αν έλεγε όλη την αλήθεια, να την παρενοχλούν με κάθε τρόπο, να καταπιέζεται, να αντιμετωπίζει διακρίσεις.
Καμιά μάνα δεν το θέλει αυτό για το παιδί της.
Ακόμα κι όταν αποδέχτηκα το λεσβιασμό της, εγώ, από έλλειψη κατανόησης, νόμιζα ότι είχε διαλέξει αυτό το δρόμο, ότι είχε επιλογή αν ήθελε να είναι λεσβία ή όχι. Κατά κάποιο τρόπο μπορεί να μου ήταν πιο εύκολο να καταλάβω, άρα και να αποδεχτώ, αν ήταν επιλογή της, γιατί η Μάρση έδειχνε πάντα να διαλέγει να κάνει τα πάντα με το δύσκολο τρόπο.
Αναρωτήθηκα επίσης αν ένα κομμάτι της ανησυχίας μου είχε να κάνει με το κοινωνικό στίγμα που είναι συνδεδεμένο με την ομοφυλοφιλία κι μήπως ο Τζακ κι εγώ θα θεωρούμασταν κακοί γονείς, επειδή η κόρη μας "βγήκε" έτσι. Σίγουρα κανένας από τους φίλους μας δεν αντέδρασε αρνητικά. Την ήξεραν πολύ καλά και νόμιζαν, όπως νομίζαμε κι εμείς στην αρχή, ότι ήταν άλλη μια φορά που η Μάρση κάνει τα δικά της. Στο κάτω κάτω η διαφορετικότητα δεν ήταν πρόβλημα στην οικογένειά μας: ο Τζακ είχε πιθανότατα το πιο μακρύ μαλλί από κάθε δικαστή στη χώρα, κι ούτε το στυλ ούτε οι συμβατικότητες ήταν σημαντικές για μένα. Αληθινά δεν πιστεύω ότι ο φόβος του τί θα σκεφτόταν ο κόσμος έπαιξε ρόλο στην άρνησή μου.
Είναι φανερό τώρα ότι ένα τμήμα της άρνησής μου για το λεσβιασμό της προήλθε από τις ξεπερασμένες ιδέες ότι τάχα οι ομοφυλόφιλοι είναι διεστραμμένοι, αφύσικοι, περίεργοι. Σίγουρα δεν ήμουνα άνετη με τις σχέσεις του ίδιου φύλου, η θέα δυο ενηλίκων του ίδιου φύλου να κρατιούνται χέρι-χέρι με ενοχλούσε, οι φωτογραφίες γκέη ανδρών να φιλιούνται παθιασμένα με έκανε να κοκκινίζω και να κοιτώ αλλού. Ούτε που θα σκεφτόμουνα να προσπαθήσω να φανταστώ το τί ακριβώς γίνεται στις γυναικείες σχέσεις του ίδιου φύλου. Σαράντα-οκτώ χρόνια κατήχησης δεν ξεπερνιούνται τόσο εύκολα.
Στη διάρκεια όλης αυτής της ιστορίας, μου ξέφευγε ένα πολύ σημαντικό σημείο: ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι μόνο ένα θέμα κρεβατιού. Οι περισσότερες γυναίκες που ξέρω ευχαριστιούνται ιδιαίτερα την παρέα άλλων γυναικών, υπάρχει περισσότερη κατανόηση σε όλα τα επίπεδα - διανοητικό, συναισθηματικό, αισθησιακό. Οι γυναίκες καταλαβαίνουν τί εννοούν οι γυναίκες όταν μιλούν, όπως κι οι άνδρες πιθανότατα καταλαβαίνουν τους άνδρες, σε ένα πολύ βαθύ επίπεδο. Αν αφαιρέσουμε το σεξ, είναι λογικό να θέλουν δυο γυναίκες να κάνουν παρέα. Έτσι ξεκίνησα τον προσωπικό μου δρόμο για να το αποδεχτώ από εκεί, βγάζοντας απ' έξω το σεξ.
Καθώς περνούσε ο καιρός, συνειδητοποίησα ότι η Μάρση γινόταν όλο και πιο ευτυχισμένη. 'Εδειχνε άνετη, χαλαρωμένη για πρώτη φορά εδώ και χρόνια. 'Εδειχνε νά 'ναι ο εαυτός της, αντί κάποιας που παίζει κάποιο ρόλο. Μπορούσε να γελάει αληθινά και να εκφράζει χαρά. Αν και φερόταν αρκετά επιθετικά σχετικά με τον σεξουαλικό της προσανατολισμό στην αρχή, όταν άρχισε να το λέει στη μούρη του καθενός, με τον καιρό μαλάκωσε, γλύκανε. Λέει ότι κατάλαβε πως δεν ήταν υποχρεωμένη να είναι το στερεότυπο της ομοφυλόφιλης και να ζει με τον υποτιθέμενο τυπικά ομοφυλόφιλο τρόπο ζωής, πως μπορούσε απλά να είναι ο εαυτός της. Καθώς έγινε φανερά πιο ευτυχισμένη, κι εγώ την αποδεχόμουνα πιο πολύ. 'Ηταν το παιδί που ήξερα πριν να εμφανιστεί η επαναστάτρια μπερδεμένη έφηβη. 'Εχτιζε την καριέρα της, στην οποία την σέβονταν για αυτό που είναι και για τη δουλειά της. Είχε δημιουργήσει ένα άνετο σπίτι και μια καλή σχέση με τη σύντροφό της, όπως κάθε άλλη νέα γυναίκα.
Εντωμεταξύ εγώ μέσα μου έζησα μια πολύ αργή εξέλιξη. Ενα κομμάτι αυτής της εξέλιξης ήταν η θλίψη για το χαμό της κόρης που ήθελα να γινόταν η Μάρση. Πέρασα όλα τα στάδια της θλίψης: άρνηση - να μην ακούω τί μου έλεγε όταν η Μάρση προσπαθούσε να μου πει ότι είναι ομοφυλόφιλη, θυμός - να μου φταίνε οι λεσβίες φίλες της που τάχα την επηρέασαν, παζάρια - να κρεμιέμαι από την ελπίδα ότι ήταν μια φάση, κατάθλιψη - να ανησυχώ για το πόσο δύσκολη θα είναι η ζωή της σαν ομοφυλόφιλη στη σημερινή κοινωνία, και, τελικά, αποδοχή - κατάλαβα ότι η Μάρση είναι η ίδια που ήταν και πριν μου πει ότι είναι ομοφυλόφιλη, κι ότι είναι μια χαρά και ζει καλά. Κι ίσως έχω ακόμα κάποια θλίψη μέσα μου κατά κάποιο τρόπο, με εκπλήσσει η ένταση των συναισθημάτων που μου βγαίνουν καθώς γράφω αυτή την ιστορία.
Επίσης σκέφτηκα πολύ. Το συζήτησα με το Τζακ και με μερικούς από τους πιο καλούς μου φίλους. Στο πανεπιστήμιο που δουλεύω παρακολούθησα μια παρουσίαση από μια λεσβία μέλος του προσωπικού και το πρόγραμμά της με άγγιξε και εκεί είπα δημόσια ότι είμαι η μαμά μιας λεσβίας. 'Εμαθα ότι τα στερεότυπα με τα οποία μεγάλωσα ήταν ακριβώς αυτό: στερεότυπα που αληθεύουν για ελάχιστους ομοφυλόφιλους. Κατάλαβα ότι το να είναι κανείς ομοφυλόφιλος δεν είναι επιλογή, αλλά ένα βιολογικό γεγονός. Είδα τη Μάρση να γίνεται μια γυναίκα με αξιοπρέπεια, αυτοπεποίθηση, ψυχραιμία, εσωτερική ηρεμία και κατάλαβα ότι αν το να αποδεχτεί τον εαυτό της ως λεσβία τη βοήθησε τόσο πολύ, τότε το να είναι λεσβία δεν μπορούσε να είναι και τόσο κακό.
Δεν διάβασα ποτέ κανένα βιβλίο.
Aπό τη μεριά της η Μάρση δεν με πίεσε. Σταμάτησε να μιλάει διαρκώς για την ομοφυλοφιλία. 'Οταν έμενε σπίτι μαζί μας, δεν περνούσε κάποια βράδια με τη σύντροφό της. Πρόσεχε να μην τη φιλά και να μην την αγκαλιάζει μπροστά μου. Είχε τη σοφία να μου δώσει το χρόνο που χρειαζόμουνα για να συνηθίσω σ' αυτή την καινούρια ιδέα.
Σαν αποτέλεσμα των προσπαθειών και των δυο μας, έχουμε σήμερα μια ζεστή σχέση, γεμάτη αγάπη και σεβασμό, που θα την απολάμβαναν κάθε μητέρα με κάθε κόρη. 'Εχουμε περάσει την καταιγίδα χωριστά και μαζί και βγήκαμε από εκεί πολύ διαφορετικές αλλά πιο δυνατές και πιο συμπονετικές γυναίκες. Ακόμα δεν καταλαβαίνω τελείως το πώς είναι να είσαι ομοφυλόφιλοι, κι ίσως δεν θα το μάθω ποτέ. Αλλά αποδέχομαι το γεγονός ότι η Μάρση και εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι είναι ομοφυλόφιλοι κι ότι μπορούν να είναι πιο ευτυχισμένοι και πιο σταθεροί άνθρωποι όταν το αποδέχονται.
Μερικές φορές στη διάρκεια αυτής της διαδικασίας ένοιωθα πολύ μόνη, ένοιωθα ότι ο άνδρας μου κι εγώ ήμασταν οι μοναδικοί άνθρωποι στον κόσμο που περνούσαμε αυτό που τότε φαινόταν να είναι μια πολύ δύσκολη εμπειρία. Αλλά μετά θυμήθηκα ότι οι μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το 10% του πληθυσμού μπορεί να είναι ομοφυλόφιλοι. Εκατομμύρια άλλοι γονείς θα ακούσουν το παιδί τους να τους λέει κάποια στιγμή "είμαι γκέη".
Αν είστε ένας από αυτούς τους γονείς, ελπίζω κι εύχομαι να μπορείτε να κάνετε μισό βηματάκι, να μάθετε όσα μπορείτε για την ομοφυλοφιλία. Και να θυμάστε ότι πρόκειται για το ίδιο άτομο που αγαπάτε από τότε που γεννήθηκε, το ίδιο άτομο που μεγαλώσατε, το ίδιο άτομο που ήταν πριν σας αποκαλύψει της σεξουαλική της/του ταυτότητα. Αν μπορείτε να δείτε αντικειμενικά το παιδί σας, πιθανότατα θα δείτε ότι είναι πιο ευτυχισμένη ή πιο ευτυχισμένος τώρα που το ξέρετε, τώρα που δεν έχετε πια μυστικά μεταξύ σας. Θα χρειαστείτε χρόνο προσαρμογής, αλλά στη διάρκεια αυτής της προσαρμογής μην αποκλείετε την επικοινωνία με το παιδί σας. Με τον καιρό και με κατανόηση, η σχέση σας με το παιδί σας θα γίνει πιο δυνατή και με περισσότερη αγάπη από όσο ήταν ποτέ.
Κι αν είστε μια νέα ή ένας νέος κι ετοιμάζεστε να το πείτε στους δικούς σας, μην ξεχνάτε ότι ακόμα κι αν γνωρίζουν ομοφυλόφιλους και δείχνουν άνετοι με την έννοια της ομοφυλοφιλίας, είναι μια τελείως άλλη ιστορία όταν είναι ομοφυλόφιλο το δικό τους το παιδί. Προσπαθήστε να τους το πείτε πολύ μαλακά, πολύ προσεκτικά, δώστε τους χρόνο να το χωνέψουν, να το καταλάβουν και να αποδεχτούν ότι είστε ομοφυλόφιλες/οι.
Και πάνω από όλα μην ξεχνάτε ότι η αγάπη των γονιών είναι η δυνατότερη αγάπη που υπάρχει και ότι είναι σχεδόν αδύνατο να σπάσει, όπως δείχνει η ιστορία του φίλου μου του Νταν. Ο Νταν μεγάλωσε σε μια μικρή στενόμυαλη αγροτική πόλη από τον πατέρα του, τον σκληρό ιδιοκτήτη μιας μικρής εταιρείας φορτηγών, που ποτέ του δεν έδειξε συναίσθημα. Ηξερε ότι είναι γκέη από τα δεκαπέντε του. Μετά το γυμνάσιο έφυγε από την πόλη του, για να μην το μάθουν η οικογένεια και οι φίλοι του. Αφού έκρυψε την αλήθεια για πολλά χρόνια, τελικά δεν το άντεχε άλλο. Τηλεφώνησε στον πατέρα του και σιγά-σιγά, σε μια δίωρη συζήτηση, του είπε ότι είναι ομοφυλόφιλος. Η αντίδραση του πατέρα του? Για πρώτη φορά στη ζωή του Νταν ο πατέρας του τού είπε ότι τον αγαπάει.»